“Ik wil wel vaker ‘nee’ zeggen, maar vind dat zo moeilijk!” Dit zinnetje hoor ik heel wat cliënten maar ook mensen in mijn omgeving regelmatig uitspreken. En het is ook zo, niemand vindt het leuk om ‘nee’ te zeggen want je bent misschien bang dat het overkomt als een afwijzing of een teken van onwil van jouw kant. Toch is het belangrijk om regelmatig af te grenzen en op die manier jouw grenzen beter te bewaken. Maar hoe doe je dat?
Je hebt het al enorm druk. Toch zeg je, wanneer je leidinggevende of collega je om een gunst vraagt, steeds weer opnieuw “ja ok, dat doe ik wel even”. Ook al is het een kleine opdracht, iets wat je ‘even tussendoor’ doet, het houdt je toch van je huidige werk af en maakt dat je langer bezig bent om je andere doelen te behalen.
Er zijn heel wat redenen om altijd ‘ja’ te zeggen:
- “Het is maar een kleine moeite, ik neem dit er wel even bij.”
- “Als ik ‘nee’ zeg gaat de ander kwaad op me worden / me dit niet in dank afnemen / gekwetst zijn / me veroordelen.”
- “Iemand anders is er langer mee bezig. Ik heb dit sneller afgehandeld dus ik help hem/haar wel even.”
- “Ik kan het niet maken om ‘nee’ te zeggen, wat moeten ze wel niet van me denken.”
- “Als ik ‘nee’ zeg, voel ik me enorm schuldig. Zo wil ik me niet voelen, dus zeg ik maar ‘ja’ ook al heb ik geen tijd of zin om die taak uit te voeren.”
- “Ik ben niet de persoon om ‘nee’ te zeggen. Dat zit niet in me.”
- …
Herkenbaar?
Het is natuurlijk aardig van je om anderen steeds te willen helpen, maar de mate waarin je voor anderen klaarstaat dient wel zijn grens te kennen. Anders ga je jezelf op termijn overbelasten. Als het zover komt, wordt anderen van dienst zijn een verplichting die ‘moet’ in plaats van een geste die je er graag bij neemt. Ook jij hebt je grenzen en je hebt het recht om die kenbaar te maken. Dit betekent niet dat je plots op alles ‘nee’ moet gaan zeggen. Meer afgrenzen betekent zeker niet plots ‘de grote egoïst’ te worden, iets waar mensen soms bang voor zijn. Het gaat erom beter voor jezelf te zorgen en sneller op de rem te gaan staan. Een gezonder evenwicht te creëren tussen geven en nemen waardoor je op lange termijn met plezier blijft geven, omdat het leuk blijft om te geven. En het blijft leuk om te zorgen voor anderen, voor anderen klaar te staan, als je jezelf met momenten een pauze toestaat en eens ‘nee’ zegt.
Maar dan komen we bij de hamvraag, hoe zeg je nu ‘nee’? Zeker als je dit nooit gedaan hebt, kan dit erg akelig lijken. En hoe kan je jezelf motiveren om beter voor jezelf te zorgen en stricter af te grenzen?
Waarom zou je ‘nee’ zeggen?
- “Ik hoef niet alles op te lossen. Ik mag ook gerust taken aan anderen overlaten.”
- “Ik hoef niet op alles ‘ja’ te zeggen.”
- “Als ik ‘nee’ zeg, betekent dat niet dat ik plots door anderen veroordeeld en in de steek gelaten zal worden.” (en wie in je omgeving wel zo reageert, is misschien niet zo’n geschikte persoon om dichtbij je te hebben)
- “Iedereen heeft het recht om af te grenzen en voor zichzelf op te komen, ook ik.”
- “Als anderen in mijn omgeving tegen mij ‘nee’ zeggen, maak ik er dan zo’n punt van? Ga ik die persoon bij elke ‘nee’ veroordelen of vind ik dat ook wel ok?”
- “Misschien heb ikzelf meer problemen met mijn ‘nee’ dan degene tegenover mij.”
- “Door met momenten ‘nee’ te zeggen gaan anderen inzien dat ook ik mijn grenzen heb. Dat was tevoren wellicht niet zo duidelijk omdat ik steeds op alles ‘ja’ zei.”
- …
Zeker als je tevoren nooit hebt afgegrensd, kan het zijn dat je omgeving verbaasd opkijkt als je plots wel je grenzen stelt. Hou er rekening mee dat er altijd mensen zijn die hier vervelend op reageren en je willen dwingen om toch te doen wat zij van je vragen. Anderen gaan net erg steunend reageren. Misschien hoor je ook wel reacties als “Hé, eindelijk denk je ook eens aan jezelf. Goed zo!” Probeer je zeker te omringen met mensen die jou steunen in het beter zorgen voor jezelf.
Als ‘nee’ zeggen een te grote stap is, probeer het dan eens met “ja, maar…”. “Ja, ik wil dat wel voor je doen, maar vandaag lukt me niet. Ik zal er morgen / volgende week naar kijken.” Op die manier grens je toch enigszins af en schuif je je eigen to do lijst niet volledig aan de kant.
Al bij al is het belangrijk om in jezelf te geloven. Afgrenzen mag en jij mag aan jezelf denken. Durf stil te staan bij hoe het met jou gaat, wat je kan en niet kan en luister naar je grenzen. Handel ernaar. Het màg en je mag het jezelf gunnen. Bekijk het zo: je zou het je beste vriend / je kind / … ook gunnen dat hij of zij voor zichzelf zorgt en voor zichzelf opkomt, toch? Waarom zou je het dan aan jezelf niet toestaan? Het is niet altijd gemakkelijk, dat ‘nee’ zeggen. Het schuldgevoel dat erbij de kop opsteekt kan zwaar doorwegen. Toch dien je voor jezelf te leren zorgen en af te grenzen ondànks dat schuldgevoel. Het mag er zijn, dat gevoel, maar je hoeft er niet per se naar te handelen. Probeer op lange termijn te denken. Door van tijd tot tijd af te grenzen voel je je uiteindelijk beter in je vel, je krijgt meer respect van anderen en ervaart meer ademruimte om te doen wat je moet doen. Het is het zeker en vast waard.
Succes!
