Heb jij ook last van intrusies?

Heb je op vakantie al eens op de rand van een klif gestaan  en dat het door je heen flitste om naar beneden te springen, of degene naast je een duwtje te geven (ook al zou je zoiets in werkelijkheid nooit doen)? Of dat je met iemand in gesprek bent en plots een beeld ziet van hoe je hem tegen de schenen stampt? Of dat je met de auto aan het rijden bent over een brug en het door je heen flitst om ervan af te rijden? Dit zijn intrusies. Als je ze vervelend vindt, weet dat iedereen hier wel eens last van heeft.

De hele dag door flitsen allerhande gedachten door ons hoofd. Leuke gedachten, vervelende gedachten, realistische gedachten, nonsensgedachten, … Je kan je brein zien als zo’n machine die steeds weer tennisballen de lucht in schiet, maar dan soms heel veel tennisballen tegelijk en heel lang na elkaar.  Je brein is er nu eenmaal op gemaakt om voortdurend gedachten te produceren. Het is dan ook een evenwichtsoefening om op sommige gedachten wel verder te gaan, ze wel serieus te nemen, en andere dan weer niet. Immers, gedachten zijn maar gedachten en géén realiteit.

Intrusies zijn flitsen van beelden en gedachten die je gedachtengang verstoren omdat je schrikt van hun inhoud. Ze kunnen gewelddadig zijn, seksueel getint en ver af staan van wie jij in werkelijkheid bent. Soms kunnen intrusies ook een vorm van onbewust ventileren zijn, zodat je agressie er op een onschadelijke manier uitkomt zeg maar. Maar het is niet omdat je plots een impuls voelt om iemand aan te vallen, dat je dat ook werkelijk zou doen. Toch schrikken heel wat mensen van hun intrusies en voelen ze zich ‘een slecht persoon’. Gelukkig hebben die indringende beelden en gedachten niets te maken met ‘slecht’ of kwaadaardig zijn. Intrusies zijn maar beelden. Het zijn impulsen en niet meer dan dat. Ze zeggen niets over wie jij bent als persoon. Het is niet omdat je zoiets denkt, dat je het ook daadwerkelijk gaat doen.

Best kan je mindful met intrusies omgaan: ze opmerken (‘oh, daar heb je weer zo’n intrusie’), aanwezig laten zijn (en niet proberen weg te duwen of erover gaan piekeren want ‘ik mag zoiets niet denken’) en ze vanzelf weer voorbij laten gaan. Hoe minder aandacht je eraan besteedt, hoe minder last je ervan hebt. Omgekeerd geldt ook: hoe meer je op die intrusies ingaat, hoe vaker je er last van hebt, hoe sneller je ze opmerkt en hoe meer stress je ervan krijgt… Terwijl het slechts onschuldige hersenspinsels zijn. De meesten hebben regelmatig intrusies, maar zijn zodanig gewend om er niets van te maken en er niet verder op in te gaan dat het niet meer opvalt dat die intrusies opduiken.

Typische intrusies waar mensen last van kunnen hebben

• de neiging om iemand aan te vallen, kwaad te doen, pijn te doen, te vermoorden
• de neiging om iemand de huid vol te schelden
• een beeld dat je iemand iets aandoet
• gedachten over agressieve seks
• de gedachte dat een dierbaar iemand iets ernstigs overkomt
• de neiging om voor de trein te springen als je op het perron aan het wachten bent en de trein net aankomt