In een eerdere blogpost (Je emoties in kleur: groen, oranje en rood) werd besproken hoe je emoties op een continuüm kunt plaatsen met openheid en geslotenheid aan de uiteindes. Groen staat voor openheid, rood voor geslotenheid en oranje is dat stuk ertussenin, waarbij je twijfelt. Ga eens na voor jezelf hoe vaak je oranjelichtmomenten tegenkomt op een dag. Welke beslissing maak je dan, kies je voor meer openheid of ga je jezelf eerder afsluiten? En zijn er bepaalde triggers die je eerder voor groen of rood doen kiezen?
In je relatie, op het werk, in je vrije tijd of als je alleen bent. In verschillende contexten kom je oranjelichtmomenten tegen waarbij je een dubbel gevoel ervaart bij een situatie en voor de keuze staat om in het groen (je openstellen en verzachten) of in het rood (je afsluiten en afschermen) verder te gaan. Je kunt dit zien als kantelpunten: telkens weer kan je kiezen hoe je in het leven wilt staan en anderen tegemoet treden. Heb je tot nu toe steeds voor rood gekozen vandaag, dan kan je nu gewoon opnieuw beginnen en voor groen proberen te kiezen bij een volgend oranjelichtmoment. Ga jezelf zeker niet veroordelen om de roodgerelateerde keuzes. Zeker in automatische piloot hebben we die neiging wel eens. Het is vooral belangrijk dat je je er nu in dit moment bewust van bent dat dit gebeurt.
In je relaties met anderen, bijvoorbeeld je partner, vrienden of collega’s, zijn er misschien wel regelmatig momenten dat je kwaad zou kunnen worden, maar het nog niet helemaal bent. Het is alsof je je in een tussenzone bevindt waarbij gevoelens van boosheid of je afschermen van de ander wel naar boven beginnen te borrelen, maar nog niet helemaal aanwezig zijn omdat je niet helemaal zeker bent van je zaak (lees: van je interpretatie). Zie dit als kansen om je open te stellen en te kiezen voor verbinding met de ander (dit is niet hetzelfde als de ander zomaar gelijk geven). Probeer rigide verwachtingen die je misschien hebt van de ander even aan de kant te schuiven en je open te stellen voor wat er in dit moment, hier en nu, tussen jullie gebeurt zonder zaken uit het verleden of de toekomst erbij te betrekken. Met open aandacht ga je vanzelf meer oog hebben voor wie de ander echt is maar ook voor wat jijzelf ervaart. Mildheid hierbij voor jezelf en de ander, waarbij je oog hebt voor de prettige en minder prettige dingen, geeft je een beter gevoel over jezelf en doet je wellicht andere keuzes maken dan wanneer je je afsluit en volledig in het rood doorschiet.
Om een voorbeeld te geven: je komt thuis en je partner is aan de stille kant. Voor jou is dit misschien een oranjelichtmoment omdat je denkt dat de ander boos op je zou kunnen zijn, twijfelt aan de relatie, nukkig overkomt, … Het gedrag van je partner is op zich niet negatief, maar je voelt dat hij of zij anders is dan anders en dat maakt je onzeker. Je kunt ervoor kiezen om voor openheid en verbondenheid te gaan. In dat geval ga je uit van dit moment. Je partner is hier en nu wat stiller. Je kunt hem of haar vragen of er iets scheelt of er gewoon zijn in vriendelijkheid. Misschien zegt je partner niet wat er aan de hand is, of lijkt er voor hem of haar niets aan de hand, maar kun je wel benoemen dat hij of zij wat stiller overkomt. Als je vanuit het oranjelichtmoment verdergaat in het rood, zou je er meteen vanuit gaan dat je partner expres vervelend doet om je te jennen, dat hij of zij in gedachten vast en zeker bij een andere man/vrouw is, of een andere niet-helpende gedachte. De keuzes die je maakt kunnen soms de rest van je dag of je week bepalen.
Misschien zeg je, ‘Natuurlijk kies ik liefst voor groen maar op sommige dagen is dat gemakkelijker dan op andere dagen’. Daar heb je gelijk in. Het is dan ook handig om bepaalde triggers helder te krijgen die je eerder voor groen dan wel rood doen kiezen.
TRIGGERS VOOR GROEN LICHT
- Gevoelens van verbondenheid, aanvaard of gezien worden door de ander
- Bewuste aandacht voor het huidige moment (mindful)
- Recente eerdere gebeurtenissen die prettig of rustig waren (bv. iemand die eerder op de dag iets vriendelijks tegen je zei)
- Uitgeslapen zijn, zelfzorg
- (vul zelf aan)
TRIGGERS VOOR ROOD LICHT
- Wanhoop, hopeloosheid, depressieve gevoelens en piekergedachten
- Automatische piloot
- Recente eerdere gebeurtenissen die onprettig waren of voor onrust zorgden (bv. je baas die vanochtend kritiek gaf op je laatste verslag)
- Vermoeidheid, pijnklachten, …
- (vul zelf aan)
Ga eens na voor jezelf wat jouw triggers zijn voor groen dan wel rood licht. Hoe meer zicht op je triggers, hoe vaker je hier en nu meer helpende keuzes kunt maken op kantelmomenten.
Bron: Chapman, S.G. (2015). Mindful communiceren. Utrecht: Ten Have.
