Waarom zelfcompassie geen zelfmedelijden betekent

Tegenwoordig is self-compassion de nieuwe stroming binnen de mindfulnesswereld. Het wordt ook wel aanzien als een verdieping binnen mindfulness. Maar wanneer we self-compassion naar het Nederlands vertalen krijgen we het woord ‘zelfcompassie’. Dit wordt courant gebruikt in Nederland, maar in Vlaanderen stoten we hierbij op problemen. Daar wordt het woord ‘zelfcompassie’ immers aanzien voor ‘zelfmedelijden’. Laat zelfcompassie daar nu niets mee te maken hebben.

Zelfcompassie is een houding naar jezelf waarbij je jezelf volledig accepteert zoals je bent (of dat toch probeert), met al je goede en minder goede kanten. Je hebt oog voor je capaciteiten maar aanschouwt ook met milde aandacht je valkuilen. Hierbij besef je dat je je gebreken hebt, zoals alle mensen, en dat dat je nu ook eenmaal mens maakt. Je bent oké zoals je bent. Je hoeft niet perfect te zijn, je bent wie je bent en dat is voldoende.

Tegenwoordig hanteert men vaak de volgende definitie van zelfcompassie. Het bestaat uit:

(1) Vriendelijkheid voor jezelf: In plaats van jezelf steeds neer te halen en te verwijten, blijf je vriendelijk en begripvol voor jezelf.

(2) Gedeelde menselijkheid: als je je slecht voelt of faalt, voel je je al snel geïsoleerd en alleen op de wereld. Mildheid doet je inzien dat jouw gevoelens menselijke emoties zijn die iedereen van tijd tot tijd wel eens heeft. Je bent dus niet alleen en leert je te verbinden met alle andere mensen op de wereld die het net als jij van moment tot moment moeilijk hebben. Je kunt je gevoelens zien als iets dat je verbindt met anderen, in plaats van dat het je van anderen vervreemdt of afsnijdt.

(3) Mindfulness: Lastige gedachten en gevoelens merk je op zonder er per se in mee te gaan. Je geeft ze de ruimte en laat ze aanwezig zijn. Je beseft dat je er verder niets mee hoeft te doen.

(Kristin Neff, 2003a)

Zelfcompassie heeft dus niet te maken met zelfmedelijden, hoewel het wel heel sterk deze connotatie kent in Vlaanderen. Vriendelijk zijn voor jezelf is niet jezelf zielig vinden. Het gaat er wel om jezelf te ondersteunen als goede vriend of vriendin in uitdagende tijden. Het jammere is dat mensen in Vlaanderen zich soms minder snel zullen inschrijven voor een ‘compassietraining’ omdat dit anders klinkt dat hoe het bedoeld wordt. Daarom kiezen sommige compassietrainers ervoor om een andere term te hanteren voor trainingen gegeven in Vlaanderen, bijvoorbeeld ‘mildheidstraining’ of ‘heartfulnesstraining’.

Twee erg interessante compassietrainingen die je kunt volgen zijn Mindful Self-Compassion (MSC) en Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL). Bij Mindful Self-Compassion, ontwikkeld door Kristin Neff en Christopher Germer, hoef je geen voorkennis van mindfulness te hebben om aan de training te kunnen deelnemen. Mindfulness wordt mee aangeleerd samen met de compassieoefeningen. De nadruk ligt sterk op vriendelijkheid voor jezelf en op zelfacceptatie. Mindfulness-Based Compassionate Living werd ontwikkeld door Erik van den Brink en Frits Koster en is gericht op zachtheid voor jezelf maar ook voor anderen en voor de wereld. Waardevol is hier om de mens te blijven zien achter het storend gedrag bij anderen. Deze training kan je pas volgen als je al een 8-weken mindfulnesstraining achter de rug hebt.

Waar vind ik zo’n training?

Mindful Self-Compassion trainingen kan je onder andere volgen bij het Centrum voor Mindfulness (Nederland) en Allegre (Vlaanderen). Nog een overzicht van trainingen vind je hier.

Mindfulness-Based Compassionate Living trainingen kan je onder andere volgen bij het Centrum voor Mindfulness, het Instituut voor Mindfulness en het trainingsbureau Mild & Mindful. Meer informatie over de training vind je op de website van Frits Koster. Een lijst met gecertificeerde trainers in Vlaanderen en Nederland vind je hier.

Leestips:

Bron:

Neff, K. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85-101.