Je emoties in kleur: groen, oranje en rood

Het is handig om in je communicatiestijl oog te hebben voor de ‘kleur’ van je emoties. Je kunt gevoelens namelijk indelen naargelang geslotenheid en openheid. Passende kleuren hierbij zijn groen, oranje en rood, zoals bij een verkeerslicht. Zo kun je jezelf geregeld afvragen of wat je op dit moment voelt eerder verbindend (groen), afsluitend (rood) of iets daartussenin (oranje) is.

Het is interessant om je emoties in kleuren in te delen, om na te gaan of deze emoties helpend zijn en of je hierbij in het moment aanwezig bent. Wanneer je mindful aanwezig bent kan een bepaalde gebeurtenis voor andere emoties zorgen dan wanneer je je in automatische piloot bevindt. Vanuit bewuste aandacht ga je bijvoorbeeld eerder reageren op wat er hier en nu gebeurt en wat dit bij je oproept. Vanuit een toestand in automatische piloot ga je eerder reageren met associaties die je hebt met de huidige gebeurtenis (piekergedachten over het verleden en de toekomst, eerder je hersenspinsels dus).

In principe mogen alle emoties er zijn, zowel de prettige als de onprettige. Het is dus wel dat zo je een verschil kunt maken tussen emoties (en gedachten) die rechtstreeks gelinkt zijn aan een situatie, bijvoorbeeld verdriet om een verbroken relatie, en emoties (en gedachten) die eerder te maken hebben met het piekeren over het verleden en de toekomst (je relatiebreuk linken aan eerdere relatiebreuken en je hierdoor hopeloos voelen).

Emoties die rechtstreeks gelinkt zijn aan een situatie zijn een reactie op iets wat hier en nu gebeurt.

Wanneer je partner jullie relatie verbreekt, is verdriet hierom een normale reactie. Dit zet ook de verwerking van de gebeurtenis in gang. Hoewel pijnlijk, is het initiële verdriet om de breuk niet schadelijk. Je kan het eerder zien als een logisch gevolg van het moeten loslaten van een dierbaar iemand. Je wil dit misschien niet of voelt je hier niet klaar voor.

Een ander voorbeeld is de vreugde die je voelt wanneer je baby voor de eerste keer naar je lacht. Ook dit kan emoties oproepen (blijdschap, verrukking) die rechtstreeks een reactie zijn op de huidige gebeurtenis (de glimlach van je kleintje).

Bovenstaande emoties zijn puur en gericht op openheid en verbinding (‘Ik ben zo verdrietig omdat ik je moet loslaten. Ik zie nog altijd het mooie tussen ons.’, ‘Ik ben verrukt om dat lieve lachje te zien, wat is dit een mooi moment’).

Emoties die het gevolg zijn van pieker- en angstgedachten om het verleden en de toekomst, zijn niet gelinkt aan het huidige moment. Zo kan je relatiebreuk je doen terugdenken aan andere stukgelopen relaties, waarbij je in gedachten kan vastlopen als ‘Zie je wel, ik blijf vast de rest van mijn leven alleen’, ‘Niemand wil bij me blijven’, ‘Ik jaag mijn partners van me weg’, ‘Ik ben niet interessant genoeg’, ‘Het komt nooit goed met mij’ of andere varianten. Deze niet-helpende gedachten zijn niet gelinkt aan de huidige situatie, waarbij het om de recente relatiebreuk gaat en niet om feiten uit een ver verleden.

Roodgekleurde gedachten gaan met je op de loop en zorgen voor niet-helpende emoties zoals hopeloosheid, gelatenheid of andere. Natuurlijk mogen ook deze emoties de revue passeren, maar weet dat je er best niet in meegaat. Ze zijn het gevolg van je hersenspinsels, helpen je niet vooruit en doen je afsluiten van anderen. Wanneer je erin blijft hangen, kunnen ze je beschadigen en anderen meer op afstand brengen. (‘Vanuit angst sluit ik me meer af van iedereen want ik ben toch niet goed genoeg’, ‘Ik stel me niet meer open want ik vertrouw niemand meer. Ik ben bang om opnieuw teleurgesteld te worden’, ‘Ik wil nooit meer gekwetst worden. De angst is te groot om een ander nog toe te laten in mijn leven’…).

Hoe weet je nu wanneer een emotie eerder groen-, oranje- of roodgekleurd is?

Wanneer je je emoties en de bijbehorende gedachten met aandacht observeert, wordt vrij snel duidelijk of je emotie groen-, oranje- of eerder roodgekleurd is. Wel is het zo dat je, bij rode emoties, niet meer in het moment aanwezig bent maar meegesleurd wordt door je gedachtestroom. Hierdoor ben je je minder snel bewust van deze rode, niet-helpende emoties en hun impact op je welzijn. Oranjegekleurde emoties zijn er eerder wanneer je niet weet wat je met een situatie aan moet en zelftwijfel naar boven komt. Je bent dan in de war omdat je niet weet hoe de situatie te interpreteren. De groene emoties zijn pure reacties op gebeurtenissen waarbij je je prettig kunt voelen of pijn kunt ervaren. Ze voelen ‘echt’ en authentiek en stellen of houden je in verbinding met anderen.

GROEN LICHT-EMOTIES

Wij-gericht
Open
Uiting van empathie
Pure emoties, rechtstreeks gelinkt aan de situatie
Gelinkt aan het hier-en-nu
Gepaste reactie op een situatie
Oog voor de kwaliteiten van anderen
Voorbeelden: medevreugde, mildheid, mee verdrietig zijn met iemand, boos zijn om onrecht van een ander…
Hoewel soms pijnlijk, richten ze geen schade aan